Kreowanie nowych miejsc pracy przyczyni się do budowania kapitału społecznego i wzmocnienia jego struktur. O korzyściach płynących z wykorzystania OZE mówi Krzysztof Podhajski z Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.

Fotowoltaika jest dziedziną nauki i techniki zajmująca się procesem przetwarzania światła słonecznego na energię elektryczną. Nad korzystaniem z mikroinstalacji OZE zastanawia się coraz więcej mieszkańców obszarów wiejskich. O instalacjach fotowoltaicznych, optymalnym montażu oraz korzyściach z energetyki prosumenckiej opowiada ekspert Fundacji EFRWP – Krzysztof Podhajski.

Czym są mikroinstalacje OZE i jakie płyną z nich korzyści?

Są to instalacje wytwarzające energię elektryczną z OZE, których maksymalna moc nie przekracza 40 kW. Użytkowników takich instalacji, którzy jednocześnie wytwarzają, jak i zużywają wyprodukowaną przez siebie energię elektryczną można określić mianem prosumentów. W ramach projektu „Fotowoltaika – energia ze słońca pod strzechą” współfinansowaliśmy zakup i montaż właśnie tego typu instalacji fotowoltaicznych. Dzięki prostocie montażu i ograniczeniu procedur administracyjnych – praktycznie do zgłoszenia zamiaru montażu i przyłączenia takiej instalacji do sieci – wydają się być one szczególnie atrakcyjne dla gospodarstw indywidualnych. Ponadto na ich korzyść działa to, że są bezobsługowe, nie generują kosztów związanych z przyłączeniem do sieci, mają długą żywotność (ok. 25-30 lat) i pozwalają na obniżenie rachunków za zużycie prądu.

Jakie wyróżniamy rodzaje instalacji fotowoltaicznych? Instalacje fotowoltaiczne dzielimy zasadniczo na dwie grupy tzn. on-grid i off-grid.

Instalacje on-grid to takie instalacje, które są włączone bezpośrednio do sieci niskiego napięcia i pozwalają na odsprzedanie wyprodukowanego prądu zakładowi energetycznemu. Natomiast grupa off-grid to instalacje, w których wyprodukowany prąd zużywamy na własne potrzeby. Są one droższe od instalacji on-grid, gdyż wymagają zakupu akumulatorów, które umożliwią nam gromadzenie wyprodukowanej w panelach energii elektrycznej i korzystanie z niej w razie potrzeby.

Które instalacje są bardziej korzystne dla użytkowników?

To już kwestia indywidualna, uzależniona od potrzeb każdego użytkownika instalacji fotowoltaicznych. Instalacje on-grid są najtańszą formą oraz umożliwiają odsprzedaż nadwyżki wyprodukowanej energii, co przekłada się na dodatkowy zysk dla prosumenta. Z drugiej strony, droższe instalacje off-grid mogą zapewnić całkowitą autonomię energetyczną oraz możliwość stuprocentowego pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną. W tym przypadku nie można jednak odsprzedać jej nadwyżki do sieci.

Jakie warunki trzeba spełniać, by zamontować w swoim gospodarstwie instalację fotowoltaiczną?

Osoby fizyczne, które chcą produkować energię z odnawialnych źródeł energii (OZE) w swoich gospodarstwach domowych, nie muszą zakładać działalności gospodarczej i uzyskiwać koncesji. Mogą także wprowadzić prąd do sieci i sprzedać nadwyżkę wyprodukowanej przez siebie energii. Od stycznia 2016, na podstawie zapisów ustawy o OZE, energia elektryczna wyprodukowana w nowobudowanej mikroinstalacji prosumenckiej, będzie kupowana od prosumenta przez zakład energetyczny w cenie 0,75 zł za kWh (dla instalacji do 3 kW), 0,65 zł za kWh (dla instalacji od 3 do 10 kW). W pozostałych przypadkach cena ta będzie wynosić 100% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale.

Jaki wybór miejsca montażu zapewni najlepsze wykorzystanie instalacji fotowoltaicznej?

Instalacje fotowoltaiczne można stosować wszędzie, gdzie dociera promieniowanie słoneczne. Miejscem montażu może być dach, elewacja lub grunt. Idealną orientacją dla instalacji fotowoltaicznej jest południe. Takie usytuowanie pozwala osiągnąć maksymalną produkcję energii elektrycznej. Istotnym parametrem, wpływającym na poziom produkcji energii jest kąt nachylenia paneli fotowoltaicznych względem linii horyzontu. Optymalny kąt nachylenia to 25-35 stopni.

Jakie są główne założenia nowego projektu „Fotowoltaika – energia ze słońca pod strzechą”?

Głównym celem projektu jest praktyczne zbadanie kilku elementów związanych z mikroinstalacjami fotowoltaicznymi, m.in. stopień skomplikowania oraz czas trwania procedury związanej z przyłączeniem instalacji do sieci energetycznej. Chcemy także sprawdzić jaka jest rzeczywista roczna wielkość produkcji w ramach instalacji w stosunku do szacowanej i jak znaczące różnice w produkcji energii elektrycznej występują w zależności od regionu.

Pilotażowy projekt Fundacji pt. „Fotowoltaika – energia ze słońca pod strzechą” jest realizowany przy współudziale firmy SunWind Sp. z o.o. oraz tygodnika „Poradnik Rolniczy”. Polega na montażu mikroinstalacji fotowoltaicznych w wybranych lokalizacjach na terenie całego kraju. Do udziału w projekcie zgłosiło się blisko 90 rolników, z których ostatecznie do udziału zakwalifikowano 7 gospodarstw.