Odmiany, jako zespół cech uwarunkowanych genetycznie, są intelektualną własnością hodowców i poprzez opłaty licencyjne za zarobkowe ich wykorzystanie finansują tworzenie kolejnych odmian. Granice wewnątrz Unii Europejskiej są otwarte i umożliwiają swobodny przepływ nasion pomiędzy krajami. Często rolnicy sami przywożą do Polski materiał różnych odmian w celu dokonania zasiewów. Bywa, że jest to materiał paszowy, a nie siewny. Nie bacząc na kwestie związane z ochroną prawną odmian, rolnicy poprzez siew takiego materiału naruszają wyłączne prawo hodowców.

Hodowcy, którzy nie byli do tej pory aktywnymi uczestnikami polskiego rynku nasiennego, są zainteresowani legalnością korzystania z ich odmian i środkami, które powinny zasilić ich budżet z tytułu opłat licencyjnych lub z korzystania z odstępstwa rolnego. Jeżeli hodowca dotychczas nie był członkiem Agencji Nasiennej, należało opłaty rozliczać bezpośrednio z nim. Po przystąpieniu nowych hodowców do Agencji Nasiennej, będzie ona weryfikowała, czy opłaty wobec nich były regulowane również w latach poprzednich. Warto dodać, że nieuregulowanie opłat w terminie przewidzianym prawem stanowi naruszenie zasad odstępstwa rolnego, a tym samym podlega roszczeniom odszkodowawczym. Ewentualne roszczenia odszkodowawcze hodowców mogą sięgać do 10 lat wstecz, gdyż taki jest ich okres przedawnienia.

W październiku 2014 r. do Agencji Nasiennej przystąpi Syngenta Polska Sp. z o.o., Saatbau Polska Sp. z o.o. oraz BayWa Agro Polska Sp. z o.o.; współpracę z Agencją Nasienną rozpocznie również Hodowla Soi Agroyoumis Polska Sp. z o.o. i Probstdorfer Saatzucht Ges.m.b.H. & Co KG. Do grona udziałowców dołączy ponadto nowo utworzona organizacja hodowców pod nazwą AN Plus Sp. z o.o., z siedzibą w Lesznie, która w Agencji Nasiennej będzie bezpośrednim reprezentantem wielu hodowców z różnych krajów.

Przypominamy, że zgodnie z obowiązującym stanem prawnym rolnicy mogą wysiewać odmianę objętą ochroną wyłącznego prawa tylko jako kwalifikowany materiał siewny lub też z własnego zbioru, w ramach przywileju odstępstwa rolnego, uiszczając opłatę w wysokości 50% opłaty licencyjnej dla danej odmiany. Z opłaty tej zwolnione są gospodarstwa drobne o całkowitej powierzchni gruntów rolnych własnych i dzierżawionych:

• do 10 ha - z opłat za ziemniaki;
• do 25 ha - z opłat za pozostałe dozwolone gatunki Należy pamiętać, że nie wszystkie gatunki są prawnie dopuszczone do odstępstwa rolnego. Ze zbioru nie wolno również wysiewać odmian syntetycznych i mieszańcowych (F1).

Prawo rynku buduje silną hodowlę. Rolnicy, jako konsumenci, mają w tym procesie swój niezaprzeczalny udział. Korzystając z chronionych odmian roślin rolnicy zgodnie z prawem uiszczają opłaty i w ten sposób stymulują rozwój hodowli roślin. W zamian otrzymują bogatą ofertę nowych odmian roślin, lepiej dostosowanych do potrzeb i możliwości danego gospodarstwa rolnego.