Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare) to roślina powszechnie występująca na terenie Europy, w tym także w Polsce. Znaleźć można go m.in. na łąkach, polach, leśnych polanach i w przydrożnych rowach.
Wrotycz dorasta nawet do 1,5 m wysokości. Posiada duże pierzaste liście oraz spłaszczone, bardzo ozdobne kwiatostany, złożone z żółtych kwiatów przypominających małe guziczki. Roślina kwitnie od czerwca do września.
Wrotycz ma naturalne właściwości, czyli charakterystyczny, silny zapach, odstraszające owady. Roślinę można rozdrobnić i natrzeć nią skórę. Nadaje się także do zaparzenia. Tak przygotowanym naparem spryskuje się ciało. By ustrzec się przed natarczywymi owadami, stosuje się olejek eteryczny z wrotyczu, należy jednak pamiętać, żeby nie stosować go bezpośrednio na skórę. Wymaga on rozcieńczenia z olejem.
Wrotycz dobrym sposobem na stonkę
Aby wykorzystać właściwości tej niesamowitej rośliny, można posadzić ją w doniczce przy drzwiach wejściowych i w ten sposób uchronić się przed atakiem namolnych komarów. Co więcej, wewnątrz domu, suszony wrotycz odstrasza mrówki, mole odzieżowe oraz pchły. Roślina sprawdzi się również w ogrodzie, pomaga zwalczyć takie szkodniki jak: mszyce, mrówki, pędraki, kwieciaki, gąsienice czy owocówki.
Preparaty z wrotyczu wykazują także działanie grzybobójcze, dlatego mogą być wykorzystane przeciw chorobom grzybowym atakującym rośliny ogrodowe np. mączniak prawdziwy i rdze. Do zwalczania szkodników sporządza się gnojówkę, wyciąg, napar oraz wywar. Jeżeli posadzimy ją koło kalafiorów, pomidorów i ziemniaków – odstraszy stonkę.
Tujon może być toksyczny
Istotny z medycznego punktu widzenia czynny związek rośliny to olejek eteryczny nazywany tujonem. To właśnie on ma działanie przeciwpasożytnicze. Wrotycz zwalcza głównie robaki obłe, czyli glisty i owsiki. Napar z wrotyczu stosuje się także zewnętrznie na rany, wszy oraz świerzbowce.
Należy jednak pamiętać, że tujon znajdujący się we wrotyczu pospolitym w dużych ilościach okazuje się środkiem toksycznym. Nie zaleca się picia naparu przygotowanego wyłącznie z suszonych lub świeżych kwiatów wrotyczu pospolitego. Do wewnętrznego i zewnętrznego stosowania można przygotować mieszankę z łyżki suszonych kwiatów byliny oraz ziela macierzanki, tymianku i piołunu.
Przedawkowanie skutkuje przede wszystkim nudnościami, wymiotami, biegunką, nadmiernym poceniem się, zmianą rytmu serca oraz zawrotami głowy. W niektórych przypadkach pojawią się omamy i częstomocz. Nalewka przygotowana z wrotyczu pospolitego wykazuje silnie uzależniające działanie.
Poza tym preparaty zawierające wyciąg z rośliny nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, gdyż przenika on do mleka matki.
Wrotycz lubi słoneczne stanowiska
Czy to dla ozdoby, czy dla ochrony lub właściwości leczniczych warto uprawiać wrotycz pospolity. Uprawa jest łatwa, a sama roślina bardzo prosta w pielęgnacji. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, w ziemi umiarkowanie suchej i przepuszczalnej. Zaletą tej rośliny jest szybki wzrost i odporność na mróz, dlatego nie trzeba jej przesadzać czy okrywać na zimę. Po posadzeniu wrotyczu wiosną kwiaty pojawiają się już na przełomie lata i wczesnej jesieni.
