Organizatorem seminarium Krajowa Rada Izb Rolniczych. W wydarzeniu wzięło udział blisko 60 osób, będących członkami organizacji Geopa-Copa (Grupa Pracodawców Zawodowych Organizacji Rolniczych w Unii Europejskiej).
Wyniki badań nad kosztami pracy w rolnictwie
Podczas seminarium zaprezentowano główne wnioski z dwuletnich badań na temat kosztów pracy w rolnictwie. I tak z raportu dowiadujemy się, że w Portugali np. problemem jest niska produktywność rolnictwa. Austria z kolei co roku, negocjuje minimalne wynagrodzenia z partnerami społecznymi. W Łotwie natomiast mamy do czynienia z największym odsetkiem społeczeństwa zatrudnionym w rolnictwie.
W trakcie seminarium dyskutowano m.in. na temat roli rolnictwa i organizacji pracy w UE oraz migracji pracowników. Wskazano na rosnące koszty pracy w rolnictwie, spowodowane m.in. przez rosnącą produktywności pracy w pozostałych sektorach i większą mobilność zawodową. Jednolity rynek i eksport szczególnie w kierunkach pracochłonnych (bydło, mleko, owoce i warzywa) zwiększył zapotrzebowanie na pracę (w gospodarstwach towarowych), natomiast koncentracja produkcji (zwierzęcej) i upraszczanie struktury produkcji (rosnący udział gospodarstw bez zwierząt) zróżnicowały zapotrzebowanie na pracę w różnych typach gospodarstw.
Minimalne wynagrodzenie w rolnictwie dla całej UE
Do organizacji Geopa-Copa docierają sygnały, że EFFAT (Europejska Federacja Związków Zawodowych Żywności, Rolnictwa i Turystyki) chciałby wprowadzenia minimalnego wynagrodzenia w rolnictwie dla całej UE. Zdaniem członków Geopa nie jest to dobry pomysł. Powinny to określać przepisy krajowe. Przy ewentualnym ustalaniu minimalnego wynagrodzenia należało by wziąć pod uwagę m.in. koszty życia w każdym państwie oraz poziom opodatkowania. Jednak to państwo odpowiada za politykę podatkową i trudno, żeby UE narzucała jak poszczególne rządy mają ją prowadzić.
Zwrócono także uwagę na propozycję jednej z partii PE, aby płaca minimalna wynosiła 60% średniej płacy w danym kraju. Co prawda w krajach, gdzie ustalono minimalne wynagrodzenie, stworzono w pewnym stopniu gwarancję dla pracowników najemnych, jednak jak podkreślili uczestnicy spotkania, Europa nie podjęła zobowiązania względem ustalenia minimalnego wynagrodzenia.
Rolnictwo potrzebuje rolników sezonowych
Uczestnicy seminarium zgodzili się, że świat rolniczy potrzebuje pracowników sezonowych. Co do zasady KE nie uważa, żeby sezonowa praca była niestabilną formą zatrudnienia, ale np. we Francji taka forma zatrudnienia jest źle postrzegana. Francuski rząd chce wyżej opodatkować takie umowy. To może stworzyć kolejne utrudnienie w zatrudnieniu, bo przecież sezonowość to kluczowa cecha rolnictwa – działalność produkcyjna zależy od pór roku, a szczytowe zapotrzebowanie na pracę występuje w czasie zbiorów. Rolnicy nie są w stanie utrzymywać takiego samego zatrudnienia przez cały rok. Pamiętać przy tym należy, że muszą mieć oni także środki na inwestycje, które są niezbędne do efektywnego prowadzenia gospodarstwa rolnego.
Mniejsza siła robocza w rolnictwie
Uczestnicy spotkania zwrócili także uwagę na problem braku siły roboczej, związany z migracją pracowników za lepiej płatną pracą. W Finlandii np. ok. 50% osób zatrudnionych w rolnictwie to pracownicy zagraniczni. We Włoszech podobnie, reszta pracowników to osoby spoza UE.
Dodatkowo, wyludnienie obszarów wiejskich powoduje zmniejszenie siły roboczej, a pracownicy poniżej 40 roku życia stanowią mniejszość w zatrudnieniu niż w innych sektorach gospodarki. Nie jest też zaskoczeniem, że w większości krajów członkowie rodzin stanowią duży udział siły roboczej w rolnictwie.
Szczegółowe wnioski i rekomendacje zostaną przedstawione w raporcie końcowym projektu.
