Bez wątpienia sektor rolno-spożywczy może być jednym z sektorów, które zostaną najbardziej doświadczone przez wyjście Wielkiej Brytanii z UE ze względu na wysoki poziom zintegrowanego wykorzystania łańcuchów dostaw oraz wytwarzanie towarów łatwo psujących się. W roku 2017, wysokość eksportu sektora rolno-spożywczego krajów UE-27 do Zjednoczonego Królestwa osiągnęła 41 miliardów euro, podczas gdy eksport Zjednoczonego Królestwa do UE wyniósł 17 miliardów euro. Co więcej, handel ten i podmioty za nim stojące zatrudniają około 44 milionów osób w 28 krajach UE.
Jedynie Brexit „uporządkowany” może uchronić sektor rolny przed negatywnymi konsekwencjami
Unijni rolnicy i spółki z branży żywności i napojów nadal muszą mierzyć się z brakiem pewności związanej z przebiegiem procesu Brexitu, a w bieżącym tygodniu podmioty działające w ramach łańcucha rolno-spożywczego powtórnie wyraziły swoje obawy związane z możliwością wystąpienia Brexitu bez umowy. Z tego względu, podczas spotkania z Michelem Barnierem, głównym negocjatorem ds. Brexitu z ramienia UE, a także w następującym po nim wspólnym liście, sygnowanym przez Copa i Cogeca, CELCAA oraz FoodDrinkEurope, przedstawiciele łańcucha rolno- spożywczego podkreślili, że tzw. „uporządkowany” Brexit obejmujący okres przejściowy, pozostaje jedyną możliwością, zapobieżenia znacznym negatywnym konsekwencjom dla łańcucha rolno-spożywczego, jakimi może skutkować wyjście Zjednoczonego Królestwa.
Rozwiązania awaryjne dla sektora rolno- spożywczego
Jednakże UE powinna przygotować się na wypadek następstw brexitu bez umowy. Przedsiębiorstwa, rolnicy i spółdzielnie rolne po obydwu stronach angażują środki i planują rozwiązania awaryjne i przygotowawcze. Zgodnie z treścią wspólnego listu: „wdrożenie tych środków nie zapobiegnie wystąpieniu znacznych utrudnień w ramach łańcucha dostaw na wypadek wyjścia bez umowy. Małym podmiotom działającym na rynku trudniej jest również odpowiednio przygotować się, ponieważ będą napotykały na procedury eksportowe, z którymi nie miały wcześniej do czynienia, a brakuje im wymaganych zasobów”.
Z tego względu Copa i Cogeca, CELCAA i FoodDrinkEurope wzywają instytucje unijne do rozważenia jednostronnych rozwiązań awaryjnych, odpowiednich dla sektora rolno- spożywczego. Skutki wyjścia bez umowy będą natychmiastowe i bardzo poważne. We wspólnym liście przedstawiciele podmiotów łańcucha rolno-spożywczego wymieniają konkretną listę skutecznych rozwiązań dotyczących kwestii celnych, oznaczania, bezpieczeństwa żywności i transportu, które mogłyby złagodzić skutki Brexitu bez umowy, jakie ten od pierwszego dnia wywrze na podmioty prowadzące działalność. We wspólnym liście wezwano również instytucje unijne do uważnego rozważenia wprowadzenia zmian na rynkach rolnych, a także przygotowania polityki wsparcia oraz funduszy awaryjnych w sprawie brexitu w celu szybszej możliwości reakcji na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń.
Copa Cogeca podała, że dodatkowo sektor rolno-spożywczy „wzywa Komisję do zabezpieczenia środków w całej UE poprzez zachęcanie państw członkowskich do koordynacji i wzajemnego wsparcia (…) w celu zapobieżenia zakłóceniom przepływów w handlu. W szczególności w kwestii niespełniania przepisów na granicach, Komisja powinna upewnić się, że podmioty rynkowe są w stanie działać na równych zasadach w obliczu działań podejmowanych przez władze celne.”
