Niedźwiedzia zaobserwowano w polskiej części Puszczy Białowieskiej po raz pierwszy od ponad pół wieku. 14 czerwca zwierzę zostało nagrane przez fotopułapkę Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Natomiast leśnicy z Nadleśnictwa Hajnówka zamieścili zdjęcia z pasieki, którą odwiedził młody samiec.
Niedźwiedź (Ursus arctos) został nagrany nie w najdalszych zakątkach Puszczy Białowieskiej, ale w miejscu dostępnym dla turystów. Samiec odwiedził już dwa puszczańskie nadleśnictwa: Białowieża i Hajnówka. I to właśnie w tym drugim odwiedził pasiekę Jerzego Nesteruka, miejscowego leśniczego i pszczelarza. Prawdopodobnie jest to ten sam migrujący młody samiec, który przez kilkunaście dni był obserwowany w białoruskiej części Puszczy Białowieskiej.
Niedźwiedzie przemieszczają się w poszukiwaniu partnerów
Według naukowców fakt, że duże drapieżniki nagle pojawiają się w miejscach, w których są nieobecne od lat, nie jest zaskakujący. Dr Nuria Selva z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie zauważa, że drapieżniki mogą przemieszczać się na ogromne odległości, nawet w krajobrazie silnie przekształconym przez człowieka. Jak na przykład wilk Alan, który w 2009 r. przeszedł przez całą Polskę w niecałe dwa miesiące, w drodze z Niemiec na Białoruś. Niedźwiedzie, zwłaszcza młode samce, mogą pokonywać długie dystanse w poszukiwaniu partnerów.
Dr Selva i jej współpracownicy już wcześniej udokumentowali najdłuższe przemieszczenie się niedźwiedzia brunatnego w Europie kontynentalnej.
- Niedźwiedź Iwo przeniósł się z polskiej części Tatr w ukraińskie Gorgany, dwukrotnie przekraczając Słowację oraz odwiedzając Węgry. Podczas swojej podróży pokonał ponad 3500 km, przekraczając drogi i inne bariery. W linii prostej, odległość między dwoma najbardziej oddalonymi od siebie lokalizacjami wynosiła 360 km. Udokumentowanie jego wędrówek było możliwe dzięki założonej na okres dwóch lat obroży GPS. Niestety, większość dalekodystansowych dyspersji kończy się śmiercią przemieszczających się osobników, zanim te rozmnożą się i +połączą+ genetycznie różne populacje lub dadzą początek nowym - napisała biolożka.
Liczba niedźwiedzi w Puszczy Naliboki wzrasta
Puszczę Białowieską od Puszczy Naliboki na Białorusi dzieli ok. 170 km - odległość, jaką bez problemu może pokonać niedźwiedź. Jednocześnie naukowcy podejrzewają, że niedźwiedzie ponownie zasiedliły Puszczę Naliboki. Od 2011 r. stale tam przebywają, a ich liczebność rośnie.
Biolożka z IOP PAN sugeruje, że niedźwiedzie zaczną się pojawiać w Puszczy Białowieskiej i innych podlaskich lasach częściej, niż dotychczas.
- Niedźwiedzie rekolonizują obszary na terenie całej Europy, na których były w przeszłości obecne przez dziesiątki lub setki lat. Puszcza Białowieska znajduje się w niewielkiej odległości od obszarów stałego występowania niedźwiedzi i oferuje bardzo korzystne warunki do życia i - co najważniejsze - również do rozrodu, jak pokazał model siedliskowy stworzony dla tego gatunku. Naturalne powroty gatunków są zawsze lepsze niż reintrodukcje. W 2012 r. porzucono próbę reintrodukcji niedźwiedzi w białoruskiej części Puszczy Białowieskiej. Jak widać była to dobra decyzja, gdyż niedźwiedzie same do niej dotarły - czytamy w informacji prasowej.
Zakaz polowań
Ze względu na unikalność osobników przemieszczających się na duże odległości dobrze byłoby, aby na okres przebywania niedźwiedzia w Puszczy tymczasowo zakazać polowań, co pozwoli uniknąć przypadkowego postrzału - podkreśla ekspert.
Zakaz polowań wprowadzono, gdy niedźwiedź Iwo przebywał na Węgrzech, aby zapewnić mu bezpieczną wędrówkę. Ludzie, którzy nie są przyzwyczajeni do obecności niedźwiedzi, powinni być dobrze poinformowani o tym, jak mają się zachowywać podczas spotkań z nimi. Ważne jest, aby zachować spokój i przestrzegać podstawowych zasad.
Prawdopodobnie najważniejszym przesłaniem dla ludzi jest: nigdy nie karm niedźwiedzi! Instytucje i osoby odpowiedzialne powinny z większą determinacją dbać o właściwą gospodarkę odpadami i rozpocząć wdrażanie metod zapobiegania szkodom, np. w pasiekach, na terenie Puszczy Białowieskiej.
Jeśli populacja niedźwiedzi na Białorusi będzie nadal rosła, a łączność siedlisk nie pogorszy się (co jest trudne w dobie rozbudowy dróg i infrastruktury), niedźwiedzie będą mogły i prawdopodobnie osiedlą się w Puszczy Białowieskiej. Będzie to korzystne zarówno dla ekosystemu, ze względu na przywrócenie utraconych funkcji i interakcji, jak i dla niedźwiedzi, zamieszkujących głównie tereny górskie, gdyż wzrośnie liczebność populacji nizinnych.
Na podstawie Nauka w Polsce PAP
