Za prowadzenie granicznej kontroli fitosanitarnej towarów importowanych do Polski z państw trzecich odpowiada PIORiN. Celem tej kontroli jest niedopuszczenie do wprowadzenia na obszar kraju (a od dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej także na obszar państw członkowskich) organizmów szczególnie szkodliwych dla roślin. Graniczna kontrola fitosanitarna nie obejmuje cech jakościowych sprowadzanych towarów żywnościowych oraz ewentualnej obecności w takich towarach substancji niebezpiecznych dla zdrowia konsumenta. Kontrole w tym zakresie wykonuje Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Państwowa Inspekcja Sanitarna.
Które produkty rolne podlegają kontroli fitosanitarnej?
Przepisy UE określają wykaz organizmów szkodliwych, których wprowadzanie na obszar UE jest zabronione, wykaz roślin i produktów roślinnych, których wprowadzanie na obszar UE jest zabronione ze względu na zagrożenie fitosanitarne, jakie one stwarzają, a także wykaz roślin i produktów roślinnych, które powinny być zaopatrzone w świadectwo fitosanitarne wraz ze wskazaniem wymagań specjalnych, jakie te rośliny i produkty roślinne powinny spełniać. Podstawą ustanowienia zakazu lub ograniczeń we wprowadzaniu określonego towaru jest przeprowadzenie analizy ryzyka, jakie stwarza dany towar dla roślin uprawnych i dziko rosnących na terytorium UE.
Nastąpił wzrost ilości kontrolowanych warzyw świeżych
Resort rolnictwa poinformował, że w ramach importu roślin, produktów roślinnych i przedmiotów podlegających granicznej kontroli fitosanitarnej, w roku 2017 skontrolowanych przez jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i dopuszczonych do wjazdu na teren Unii Europejskiej zostało 1 213,37 ton i 2 831 398 szt. takich towarów (w tym 13,20 ton warzyw świeżych). Z kolei w okresie od 1 stycznia do 30 września 2018 r. skontrolowanych i dopuszczonych do wjazdu na teren Unii Europejskiej zostało 1 769,91 ton i 1 908 185 szt. takich towarów (w tym 899,73 ton i 36 szt. warzyw świeżych). Znaczący wzrost ilości kontrolowanych warzyw świeżych wynika przede wszystkim z wprowadzenia przez Komisję Europejską w styczniu 2018 r. świeżych owoców pomidora na listę towarów podlegających granicznej kontroli fitosanitarnej (w roku 2017 pomidory kontroli takiej nie podlegały).
W przypadku importu zbóż z Ukrainy obowiązkowej granicznej kontroli fitosanitarnej podlegają jedynie nasiona kukurydzy przeznaczone do siewu (w 2017 r. skontrolowano 5 przesyłek nasion kukurydzy, przeznaczonych do siewu, w 2018 r. do dnia 30 września również 5 przesyłek).
Kontrole wyrywkowe
Poza kontrolami obowiązkowymi, inspektorzy graniczni PIORiN realizują również kontrole wyrywkowe, celem monitorowania stanu fitosanitarnego wprowadzanych do Polski z państw trzecich roślin, produktów roślinnych i przedmiotów, które nie podlegają obowiązkowi granicznej kontroli fitosanitarnej.
Wyniki przeprowadzonych kontroli
W wyniku powyższych działań monitoringowych nie stwierdzono zagrożenia fitosanitarnego (stwierdzona w niektórych przypadkach nieznaczna obecność nasion chwastów nie stanowi podstaw do podjęcia działań fitosanitarnych).