Azot najważniejszym pierwiastkiem
Najważniejsze z dokonywanych wyborów dotyczą nawożenia azotem. Jest on najważniejszym pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju każdej rośliny. Głównym źródłem azotu w glebie jest materia organiczna. W wyniku procesu mineralizacji następuje przetworzenie tego pierwiastka do formy amonowej NH4+ , a następnie w wyniku nitryfikacji z udziałem bakterii powstaje forma azotanowa NO3-. Tylko te dwie formy azotu są przyswajalne przez rośliny. Zwiększenie ilości materii organicznej w glebie można uzyskać dzięki wprowadzeniu obornika czy gnojowicy. Jednak szeroko stosowane jest nawożenie mineralne, które w nowoczesnej, przemysłowej produkcji rolnej jest kluczową strategią zapobiegania niedoborom azotu – dostarczania tego pierwiastka w trzech formach: amonowej, azotanowej i amidowej (forma organiczna, która w odpowiednich warunkach musi przejść proces hydrolizy, w wyniku której powstaje forma amonowa).
Standardowo plantatorzy stosują roztwory saletrzano-mocznikowe, zawierające wyżej wymienione formy azotu. Płynna formulacja, wszechstronność stosowania, możliwość wykorzystania i przedsiewnie i pogłównie, na wszystkich rodzajach gleb w uprawie większości roślin sprawia, iż ta technologia cieszy się popularnością i jest powszechnie stosowana.
Wymywanie azotu z gleby
Głównym problemem związanym z nawożeniem azotem jest wymywanie z gleby tego pierwiastka w formie azotanowej, gdyż słabo wiąże się ona z kompleksem sorpcyjnym. Azot amonowy jest mniej mobilny, szybko wiąże się ze strukturami roztworu glebowego i w ciągu kilku dni przekształcany jest przez bakterie w formę azotanową.
Jak najdłuższe utrzymanie azotu w glebie dostarczanego w formie mineralnej od lat jest przedmiotem badań prowadzonych przez niezależne ośrodki naukowe oraz producentów nawozów. Efektywne wykorzystanie tego pierwiastka wymaga innowacyjnych rozwiązań spowalniających jego uwalnianie. Jednym z nich jest zastosowanie inhibitora nitryfikacji DMPP, który blokuje działanie bakterii Nitosomonas, przerywając proces nitryfikacji na okres nawet trzech miesięcy. Stabilizuje on formę amonową azotu.
Efekt działania inhibitora nitryfikacji
Dodatkowo jego zastosowanie pozwala sprostać coraz bardziej restrykcyjnym ograniczeniom dotyczącym nawożenia azotem. Tego typu inhibitory nitryfikacji znacznie ograniczają straty związane z wymywaniem i utlenianiem tego pierwiastka. W przeciwieństwie do inhibitorów ureazy działają nie tylko na powierzchni, ale i w samej glebie i w porównaniu z nimi działają o wiele dłużej.
Zarówno producenci ozimin, którzy aktualnie planują wybór technologii wiosennego nawożenia zbóż i rzepaku, jak też planujący zabiegi agrotechniczne pod zasiewy upraw jarych, powinni rozważyć zastosowanie skutecznego inhibitora nitryfikacji.
Anna Rogowska