Sprzedaż ciągników w styczniu 2023 roku w Polsce według danych CEPIK

Około 768 milionów ludzi cierpi z powodu niedożywienia, z czego ponad 98 proc. pochodzi z krajów globalnego Południa.

Producenci kawy, ziarna kakaowego, owoców lub bawełny, czyli surowców, z których korzystamy na co dzień, zarabiają średnio mniej niż 1 dolara dziennie
Dzięki działaniom na rzecz Sprawiedliwego Handlu, drobni rolnicy z krajów globalnego Południa mogą utrzymać swoje rodziny
Fundacja Fairtrade Polska podpowiada, jak możemy przyczyniać się do realnych zmian na rynku dla lepszego jutra.

Kawa, kakao, owoce egzotyczne, tekstylia, kosmetyki… Skąd pochodzą produkty, z których korzystamy każdego dnia? Jakie historie opowiedzieliby ludzie, którzy je wytwarzają?

Drobni rolnicy i pracownicy z globalnego Południa, mimo swojej ciężkiej pracy, żyją poniżej progu ubóstwa, zarabiając mniej niż 1 dolara dziennie, chociaż ich wyroby są dostępne na całym świecie. Dzięki współpracy w ramach ruchu Sprawiedliwego Handlu, mieszkańcy krajów takich jak np. Peru są w stanie utrzymać swoje rodziny, podnoszą swoje kwalifikacje związane z rolnictwem czy budują szkoły. Fundacja Fairtrade Polska podpowiada, jak możemy przyczyniać się do realnych zmian dla lepszego jutra.

Przed wyjściem do pracy, na treningu, podczas spotkań ze znajomymi – codziennie korzystamy z produktów, które powstały z surowców wytwarzanych przez drobnych rolników i producentów z południowych regionów świata.

Wbrew pozorom to właśnie globalne Południe stanowi większość we współczesnym świecie, niezależnie od tego, czy mierzymy to liczbą państw, ich powierzchnią czy liczbą mieszkańców.

Spośród blisko 8 miliardów ludzi, ponad 6,5 miliarda żyje na globalnym Południu, czyli w krajach Ameryki Łacińskiej i Karaibów, Afryki, Azji Południowej oraz Oceanii.

Ze względu na rozległość tych obszarów, wyróżnia je m.in. różnorodność kulturowa, językowa oraz klimatyczna.

Niestety charakteryzuje również fakt, że ich mieszkańcy mierzą się z brakiem odpowiedniego wynagrodzenia za ciężką pracę w tropikalnym słońcu i deszczu. Około 768 milionów ludzi cierpi z powodu niedożywienia, z czego znacznie ponad 98 proc. pochodzi z krajów globalnego Południa.

Właśnie te regiony świata swoimi działaniami obejmuje system etycznej certyfikacji produktów Fairtrade, działający na rzecz poprawy sytuacji społeczności rolniczych w krajach globalnego Południa i reprezentujący ponad 1,9 miliona rolników i pracowników najemnych z ponad 70 krajów.

Fundacja Fairtrade Polska, organizacja, która jest częścią międzynarodowego systemu Fairtrade, podpowiada polskim konsumentom i konsumentkom, jak dbać o ludzi i planetę przez podejmowanie odpowiedzialnych decyzji zakupowych.

Codzienny aromat życia

Jak wygląda życie rolników w krajach globalnego Południa? Przykładem jest Peru, na terenie którego uprawia się ziarna kawy.

Tamtejsze gospodarstwa zajmują przeciętnie powierzchnię dwóch hektarów i leżą na wysokości od 800 do 2000 m n.p.m. Zbiór plonów trwa od marca do lipca, a w wyżej położonych strefach nawet do listopada.

Jedną z największych w kraju organizacji z certyfikatem Fairtrade zrzeszającą drobnych producentów jest związek CECOVASA. Rolnicy rocznie produkują ponad 3,5 t ziaren kawy, które są eksportowane bezpośrednio do Stanów Zjednoczonych i Europy. CECOVASA dostarcza kawę z segmentu specialty, która była wielokrotnie nagradzana w krajowych konkursach kawowych, a w 2010 r. została uznana za najlepszą na świecie.

Niestety wysokie koszty produkcji, małe zbiory i niskie ceny skupu sprawiają, że większość peruwiańskich rolników zajmujących się uprawą kawy żyje w ubóstwie. Mieszkańcy mają trudności w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych: 72 proc. z nich nie ma dostępu do czystej wody pitnej, w domach 68 proc. nie ma prądu, w 34 proc. gospodarstwach domowych brakuje podstawowych sanitariatów, a poziom niedożywienia dzieci sięga 41 proc.\

Z całą pewnością ziarna kawy, jak i inne surowce wytwarzane w krajach globalnego Południa, to bardzo dochodowy towar dla branży spożywczej, jednak rolnicy zajmujący się ich uprawą nie odczuwają tego w takim samym stopniu – tłumaczy Michał Bryda-Przybyszewski, PR & Communications Manager z Fairtrade Polska.

Zarobki rolnika w dużej mierze zależą od wahań cen surowców na światowym rynku, sytuacji gospodarczej w regionie, a także warunków atmosferycznych, które w wyniku zmian klimatycznych stają się coraz bardziej nieprzewidywalne. W praktyce rolnik często zmuszony jest sprzedawać swoje plony poniżej kosztów produkcji. Wskutek tego nie jest w stanie się utrzymać czy zapewnić sobie i swojej rodzinie odpowiedniego wykształcenia ani opieki lekarskiej. Fairtrade powstał po to, by to zmienić – dodaje.

Możemy być fair wobec innych

Uczciwe warunki handlowe dają drobnym rolnikom i pracownikom najemnym większą kontrolę nad swoim życiem i umożliwiają im podejmowanie decyzji o przyszłości. Osoby te należą do najbardziej marginalizowanych grup w globalnym systemie handlowym, jednak w systemie Fairtrade są centralnym punktem wszystkich działań. Dzięki Fairtrade rolnicy otrzymują m.in.: cenę minimalną, która ma pokrywać średnie koszty zrównoważonej produkcji i jest zabezpieczeniem w przypadku spadku cen na rynku.

Dodatkowym aspektem jest także premia Fairtrade, czyli specjalne środki wypłacane oprócz ceny skupu plonów.

Te fundusze przeznaczane są na wybrane przez rolników cele rozwojowe, które podnoszą jakość życia lokalnych społeczności. Poza kwestiami ekonomicznymi Fairtrade ma na uwadze również kwestie społeczne i środowiskowe. W systemie obowiązuje szereg kryteriów, których muszą przestrzegać wszystkie certyfikowane podmioty, by móc posługiwać się znakiem FAIRTRADE.

Standardy te dotyczą ochrony praw pracowniczych, równouprawnienia kobiet, zakazu dyskryminacji czy zakazu pracy przymusowej i pracy dzieci. W kwestiach środowiskowych standardy Fairtrade obejmują takie obszary jak odpowiedzialne zarządzanie wodą i odpadami, zachowywanie bioróżnorodności i żyzności gleby czy ograniczanie stosowania pestycydów i środków agrochemicznych.

Sprzedaż na warunkach Fairtrade daje członkom organizacji producenckich, takich jak tych w Peru, stabilizację, której nie doświadczali wcześniej. Dzięki dodatkowym środkom, peruwiańscy członkowie spółdzielni CECOVASA inwestują w budowę nowych przetwórni, biorą udział w programach szkoleniowych na temat właściwego przechowywania i transportu kawy, a także zatrudniają doradców rolniczych, którzy dzielą się wiedzą z zakresu kontroli jakości, rolnictwa ekologicznego oraz ochrony środowiska.

Oprócz tego środki uzyskane dzięki współpracy z Fairtrade umożliwiły mieszkańcom uczestniczenie w warsztatach m.in. z zakresu pierwszej pomocy i pozwoliły tysiącom rodzin na posłanie dzieci do szkół. Związek CECOVASA powołał także komitet ds. płci, który wspiera peruwiańskie rolniczki oraz zajmuje się organizacją szkoleń, m.in. z zakresu pierwszej pomocy, hodowli zwierząt czy kursów dla liderek.

Fairtrade zajmuje się opracowywaniem standardów, które muszą spełniać certyfikowani producenci oraz warunków wymiany handlowej do przestrzegania przez importerów, eksporterów czy detalistów – wyjaśnia dalej ekspert z Fairtrade Polska. Producenci Fairtrade nie pracują w osamotnieniu, ale zrzeszają się w demokratycznie zarządzanych spółdzielniach. Dzięki temu rolnicy uczą się od siebie nawzajem, wspierają w kryzysowych sytuacjach, jak w przypadku pandemii COVID-19, a także wzmacniają swoją pozycję w negocjacjach handlowych – mówi.

Chcemy zmieniać świat na lepszy

Wśród konsumentów i konsumentek z krajów globalnej Północy, w tym również Polski, znacząco wzrasta przekonanie o wpływie świadomych decyzji zakupowych na zachowania firm. Według badań konsumenckich od przedsiębiorstw coraz bardziej wymaga się sprawiedliwego wynagradzania i uczciwego traktowania pracowników. Dodatkowo 57 proc. badanych twierdzi, że jest gotowych zapłacić więcej za produkty i marki, które działają na rzecz poprawy sytuacji środowiskowej i społecznej. Widać to również w wartości rynku produktów ze znakiem FAIRTRADE w Polsce. W 2021 roku sprzedaż hurtowa netto wzrosła o 49 proc. względem roku poprzedniego, osiągając wartość 834 mln zł.

Konsumenci i konsumentki stanowią nieodzowną część działań Fairtrade dla sprawiedliwej przyszłości – przekonuje Michał Bryda-Przybyszewski.

Wybierając produkty ze znakiem FAIRTRADE, wspieramy rolników i pracowników z krajów globalnego Południa w ich dążeniach do zapewnienia lepszego bytu sobie, ich rodzinom i społecznościom. Możemy być częścią zmiany na lepsze, robiąc codzienne zakupy – zaznacza.

źródło:

Zaledwie pół roku po uruchomieniu nowej hali produkcyjnej w Siemiatyczach Pronar otwiera kolejne. I to aż trzy, choć tym razem w Narwi (pow. hajnowski), gdzie mieści się również siedziba główna firmy.

Stosowanie diety wegańskiej może, w świetle badań cytowanych przez profesora Jarosława Całkę, wpływać na powstawanie i pogłębienie się stanów depresyjnych. Mechanizmy tworzące tę zależność zostały dobrze zbadane i opisane.

Na przełomie października i listopada 2022 roku Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych przeprowadziła badanie dotyczące obecnej i przewidywanej koniunktury w branży.

Nowa seria 5ML, w tym flagowy model 5130ML, to najinteligentniejsze i najmocniejsze dotychczas ciągniki John Deere o wąskiej konstrukcji do prac przy uprawach specjalistycznych.

W obliczu szalejącej inflacji, w poszukiwaniu stabilności finansowej, konsumenci zmieniają swoje preferencje zakupowe, dotyczące artykułów spożywczych. Aż 44,3% Polaków zawsze zwraca uwagę na cenę produktów spożywczych. Chętniej korzystają z promocji i szukają tańszych zamienników.

Dynia – zdrowa, smaczna i niezwykle wszechstronna przedstawicielka roślin z rodziny dyniowatych. Powstają z niej zarówno zupy, placki i kopytka, jak również ciasta, serniki, muffiny. Znakomita w daniach wytrawnych i na słodko.Trudno wyobrazić sobie bez niej jesień.

O sposobie obróbki termicznej i walorach odżywczych dyni opowiada Katarzyna Błażejewska-Stuhr, dietetyczka kliniczna i psychodietetyczka, ekspertka kampanii „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”, a przepisy na potrawy z dynią proponuje Joanna Brodzicka, autorka bloga Wkawiarence.pl i Ambasadorka kampanii.

Dynia, w zależności od rodzaju, przybierać może kształty od okrągłych i pękatych po podłużne. Na targach
i w sklepach najczęściej spotkamy dynię zwyczajną. Cechuje się średnicą ok. 40 cm, jasnopomarańczową lub pomarańczowo-zieloną skórką i jasnym miąższem. Częścią jadalną dyni zwyczajnej jest miąższ znajdujący się pod skórką, dlatego podczas jej przygotowania należy odkroić twardą skórę i usunąć z wnętrza nitkowatą strukturę, na której utrzymują się pestki. 

Najlepszą do obróbki termicznej dynią jest japońska odmiana hokkaido, której skórka po upieczeniu nabiera słodkiego posmaku.

– Dynię tę, po obróbce termicznej, możemy śmiało zjadać niemalże w całości. Wystarczy usunąć gniazdo nasienne i resztę upiec w piekarniku. Jeśli chcemy przygotować dyniową zupę, najlepiej sprawdzi się dynia piżmowa, w kształcie przypominająca dużą gruszkę. Ma ona dużo soczystego miąższu, ale i najwyższą kaloryczność spośród wszystkich rodzajów dyni – wyjaśnia Katarzyna Błażejewska-Stuhr.

Wartości odżywcze dyni są uzależnione od jej rodzaju, jednak we wszystkich gatunkach znajdziemy witaminy A, B2, E oraz sole mineralne - magnez, potas, sód, żelazo, wapń i cynk.

– Dynia wspomaga odkwaszanie organizmu i wzmacnia odporność, dlatego szczególnie polecana jest w okresie jesiennym. Ja przygotowuję na zimę puree z dyni: piekę, a następnie blenduję i mrożę w opakowaniach po ok. 400 g. Dzięki temu mogę potem zrobić z niej ciasto lub zupę – mówi ekspertka kampanii „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”.

PRZEPISY JOANNY BRODZICKIEJ, AUTORKI BLOGA WKAWIARENCE.PL

Kopytka dyniowe na dwa sposoby 

• Składniki:

  • 1 kg ziemniaków

  • 1 jajko

  • 3 szklanki mąki 

  • mus z 1/2 średniej wielkości dyni hokkaido

  • masło

  • opcjonalnie biały ser, zielona pietruszka 

  Dynię posmarowaną masłem klarowanym pieczemy w piekarniku, zgodnie z przepisem na mus z dyni. Ziemniaki obieramy i gotujemy. Kiedy są już miękkie, dusimy, solimy i odstawiamy do wystygnięcia. Łączymy dynię, ziemniaki, jedno całe jajko oraz mąkę i zagniatamy ciasto. Jeśli jest klejące, podsypujemy mąką. Formujemy po kolei pałeczki i kroimy nożem na zgrabne paluszki – kopytka. Gotowe kopytka dyniowe gotujemy w osolonej wodzie. Na patelni roztapiamy masło i polewamy nim ugotowane kopytka. Wspaniale smakują posypane białym serem i zieloną pietruszką. 

  Ciasto dyniowe z polewą z musu z dyni i białej czekolady 

  Składniki:

  • 1 szklanka musu z dyni 

  • 1 szklanka cukru

  • 1 kostka masła – 200 g

  • 220 g mąki pszennej 

  • 1 łyżeczka sody 

  • 1 łyżeczka proszku do pieczenia

  • 2 łyżeczki pasty waniliowej /opcjonalnie cukier lub aromat waniliowy

  • 3 jajka

  • 1 tabliczka białej czekolady 

  Przygotowujemy mus z dyni. Masło kroimy na kawałki i podgrzewamy w garnku wraz z pastą waniliową i cukrem. Zestawiamy z ognia, aby przestygło. Połowę musu z dyni łączymy z roztopionym masłem z cukrem i wbijamy do niego żółtka. Całość mieszamy. Białka ubijamy ze szczyptą soli na sztywną, lśniącą pianę. W międzyczasie nagrzewamy piekarnik do 180 st. C (góra-dół) i smarujemy foremkę/tortownicę masłem. Możemy również wyłożyć ją papierem do pieczenia. Mąkę łączymy z sodą i proszkiem do pieczenia, a następnie z musem z dyni z masłem i żółtkami, na koniec dodając pianę z białek, delikatnie ją mieszając. Całość wylewamy na foremkę, wstawiając do piekarnika na ok. 40 min. Po tym czasie sprawdzamy wykałaczką, czy jest dobrze upieczone – jeśli patyczek jest suchy, oznacza to, że ciasto już jest ładnie wypieczone. Na koniec przygotowujemy masę z musu z dyni oraz czekolady. Roztapiamy czekoladę i dodajemy mus. Nie zagotowujemy. Gotową polewą polewamy lekko przestudzone ciasto. 

  Ogólnopolska kampania promocyjno-edukacyjna „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”, której organizatorem jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych, sfinansowana jest ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.