Do ustawy Minister Środowiska jest zobowiązany wydać rozporządzenie, w którym dokona rozróżnienia gatunków stwarzających zagrożenie dla UE na podlegające obowiązkowi eliminacji oraz rozpowszechnione na szeroką skalę, w stosunku do których stosuje się inne środki zaradcze.
Minister Środowiska określi również inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Polski, również te podlegające obowiązkowi eliminacji oraz uznane za rozpowszechnione na szeroką skalę. Najistotniejsze dla nas jest to, że część z tych gatunków będzie wyszczególniona do eliminacji w drodze łowieckiej, głównie w ramach polowań, ale również odstrzałów i odłowów.
W celu osiągnięcia powyższych założeń wprowadzono zmiany do ustawy – Prawo łowieckie:
Odstrzał gatunków niepożądanych przez cały rok
1.dodaje się artykuł 3a wskazując, że wspomniana wcześniej ochrona (i zachowanie różnorodności) zwierząt łownych polega na eliminowaniu inwazyjnych gatunków obcych wyszczególnionych we wspomnianym rozporządzeniu, nazwanych dla potrzeb Prawa łowieckiego "gatunkami niepożądanymi". Gatunki takie będą mogły być eliminowane przez cały rok, czyli w odniesieniu do nich nie obowiązywałyby żadne okresy ochronne. Nie będą również podlegały planowaniu łowieckiemu. Wystarczy, że myśliwy będzie posiadał ważne upoważnienie do wykonywania polowania indywidualnego i będzie mógł na jego podstawie eliminować wszystkie gatunki niepożądane, i to w dowolnej liczbie. Nawet jeżeli do tej pory nie były one stwierdzone w danym obwodzie łowieckim. Fakt ten trzeba będzie odnotować zarówno w upoważnieniu, jak i w książce ewidencji myśliwych na polowaniu indywidualnym. Z uwagi na brak miejsca na taki wpis w obecnych dokumentach, konieczna będzie zmiana ich wzorów w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz, tj. w „Regulaminie polowań”. Liczbę zaobserwowanych i wyeliminowanych osobników gatunków niepożądanych trzeba będzie co roku zawierać w rocznym planie łowieckim w części sprawozdawczej za ubiegły łowiecki rok gospodarczy. Pozwoli to na realizowanie obowiązku raportowania przez kraje członkowskie zwalczania obcych gatunków inwazyjnych do Komisji Europejskiej.
Wsiedlenie zwierząt łownych uznanych za gatunkowo obce tylko za zgodą Ministra Środowiska
Wsiedlanie zwierząt łownych uznawanych za gatunki obce (ale nie inwazyjne), wymagać będzie uzyskania zgody Ministra Środowiska. Organ ten wyda pozytywną decyzję, jeżeli nie będzie to szkodliwe dla rodzimych gatunków i siedlisk przyrodniczych. Warto tutaj zauważyć, że gatunkiem obcym i licznie wsiedlanym w nasze łowiska jest bażant. Jest to szczególnie istotne, bo gatunek ten jest zwolniony z ustawowego obowiązku uzyskania zgody Ministra Środowiska na chów i hodowlę do celów badań naukowych, dydaktyki, eksportu w stanie żywym oraz, najważniejsze, do wsiedleń. Hodowca zamierzający hodować bażanty do wsiedleń dalej nie będzie musiał uzyskiwać stosownej zgody, ale dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego przed wsiedleniem już stosowną zgodę od Ministra Środowiska będzie zmuszony uzyskać. Warto o tym pamiętać, bo w przeciwnym razie grozić będzie kara aresztu albo grzywny.
Ułatwienia dla sokolników
Zrezygnowano z konieczności uzyskiwania zgody Ministra Środowiska na polowanie z ptakiem łowczym. Pomysł ten należy ocenić pozytywnie, bo dla sokolników jest to zbędne obciążenie administracyjne. Skoro ptaki łowcze należą do gatunków chronionych i samo już ich posiadanie wymaga posiadania stosownych zezwoleń organów ochrony przyrody, to niezrozumiałe jest uzyskiwanie jeszcze jednej decyzji administracyjnej. Jeżeli eliminacja gatunków niepożądanych ma odbywać się również przy użyciu ptaków łowczych, to nie można do tego działania zniechęcać, zmuszając do częstszych kontaktów z urzędem.
Projekt jest w chwili obecnej opiniowany. Później zajmą się nim parlamentarzyści w Sejmie i Senacie. W wyniku ewentualnych uwagi i poprawek, ostateczny kształt ustawy może się różnić od zmian opisanych powyżej. Niezależnie od powyższego, na skutek wejścia w życie ustawy i przygotowywaniu do niej rozporządzenia z listami IAS należy się spodziewać, że równolegle konieczne będzie procedowanie rozporządzenia Ministra Środowiska określającego listę zwierząt łownych, która okroi się o wspomniane inwazyjne gatunki obce. Pomimo tego, dalej będzie można na nie polować, ale w dużo łatwiejszy sposób, bo bez planowania poziomu odstrzału w rocznych planach łowieckich i konieczności posiadania danego gatunku w odstrzale. Dodatkowo, myśliwi będą mogli w ramach polowań eliminować dotychczas zupełnie nieznane gatunki zwierząt. Potencjalnie na tej liście mogą się znaleźć gęsi: bernikla kanadyjska, sterniczka jamajska, gęsiówka egipska; wiewiórka szara, papuga aleksandretta obrożna, mangusta złocista czy ostronos rudy. Konieczne będzie uwzględnienie nauki rozpoznawania tych gatunków podczas kursów dla nowowstępujących do Polskiego Związku Łowieckiego.
Ważne jest, że mimo iż mechanizm ten jest nowym obowiązkiem nałożonym na myśliwych, to w przeciwieństwie do zwalczania afrykańskiego pomoru świń, który nota bene jest gatunkiem inwazyjnym, nie przewidziane są żadne sankcje za nieeliminowanie IAS.
Gatunki obce:
1 Daniel (Dama dama)
2 Jeleń sika (Cervis nippon)
3 Muflon (Ovis aries musimon)
4 Norka amerykańska (Neovison vison)
5 Szop pracz (Procyon lotor)
6 Jenot (Nyctereutes procyonoides)
7 Dziki królik (Oryctolagus cuniculus)
8 Piżmak (Ondatra zibethicus)
9 Bażant (Phasianus)
