Optymalna obsada roślin, przy której plon jest najwyższy, zależy zarówno od odmiany, jak i od warunków siedliskowych.
Odmiany ziarnowe wysiewamy w mniejszym zagęszczeniu niż odmiany przeznaczone do zbioru na kiszonkę i biogaz. Zwiększenie liczby roślin kukurydzy na jednostce powierzchni, podobnie jak opóźnienie terminu siewu nasion, przyczynia się do zwiększenia produkcji biomasy.
Odmiany wcześniejsze, które z reguły wytwarzają mniejszą biomasę niż odmiany późniejsze, wysiewamy w większym zagęszczeniu, natomiast odmiany późniejsze – w mniejszym. Mieszańce o kolbach typu flex, czyli takie, których rozmiar kolb zależy od zagęszczenia roślin i takich czynników jak dostępność wody i składników pokarmowych, wysiewamy najczęściej w niezbyt dużym zagęszczeniu (np. 75-80 tys. nasion/ha), ponieważ wówczas osiągają one najwyższe plony. Wielkość ich kolb jest „dostosowywana” do możliwości produkcyjnych środowiska.
Z kolei mieszańce o kolbach typu fix, czyli takie, których rozmiar kolb pozostaje względnie stały bez względu na warunki uprawowe, najczęściej wysiewamy w nieco większym zagęszczeniu (np. 80-85 tys. nasion/ha), szczególnie na stanowiskach o wysokim potencjale plonowania, gdzie w korzystnych warunkach uprawowych daje to możliwość uzyskania dodatkowej zwyżki plonu (nawet do 90 tys. nasion/ha).
Ilość wysiewu nasion i wynikająca z niej obsada roślin powinny być również dostosowane do potencjału produkcyjnego gleby: w warunkach optymalnej dostępności wody oraz składników pokarmowych stosujemy wyższe obsady roślin niż w warunkach ich deficytu. Jakość polskich gleb, rozumiana jako ich przydatność do produkcji rolniczej, należy do najniższych w Europie.
Prawie ⅓ ogólnej powierzchni gruntów ornych to gleby słabe i bardzo słabe, a zaliczane do najlepszych czarnoziemy i czarne ziemie zajmują jedynie około 2% tej powierzchni. Ponadto gleby w Polsce charakteryzują się bardzo dużym zróżnicowaniem przestrzennym, zarówno na poziomie regionów, jak i pomiędzy gospodarstwami, a nawet w obrębie poszczególnych pól. W wyniku tej zmienności różne obszary pól charakteryzują się różną produktywnością.
Technologia VSR
Dlatego też w celu efektywnego zarządzania przestrzennym zróżnicowaniem potencjału plonowania gleby w obrębie danego pola opracowano technologię zmiennej ilości wysiewu nasion (Variable Seeding Rate – VSR). Polega ona na precyzyjnym dostosowaniu ilości wysiewanych nasion do miejscowego potencjału produkcyjnego danego stanowiska w celu maksymalizacji wysokości plonowania (w tym wypadku kukurydzy). Optymalizacja ilości wysiewu nasion polega tutaj na racjonalnym zwiększeniu ilości wysiewu nasion na obszarach danego pola o wyższym potencjale plonowania oraz na jej zmniejszeniu na obszarach o niższym potencjale.
Technologia VSR jest jednym z elementów współczesnego rolnictwa precyzyjnego i przyczynia się do bardziej racjonalnego i zrównoważonego wykorzystania dostępnych zasobów naturalnych i środków do produkcji. Jednym z najlepszych narzędzi cyfrowych dostępnych na polskim rynku dedykowanych do wsparcia zarządzania rolniczą produkcją roślinną jest platforma Climate FieldView.
Umożliwia ona między innymi prowadzenie monitoringu upraw oraz generowanie skryptów zmiennej ilości wysiewu nasion kukurydzy i nawozów w sposób prosty i intuicyjny.
Przystępując do siewu nasion należy również pamiętać o odpowiedniej głębokości wysiewu, czyli takiej, przy której nasiona mają kontakt z wilgotną warstwą gleby. Nie jest to wielkość stała i niezmienna w czasie, lecz zależna od aktualnego stanu uwilgotnienia gleby oraz jej zwięzłości.
Dla każdego pola powinna być więc dobierana indywidualnie. Zbyt płytki siew, szczególnie na glebach podatnych na przesuszanie, wiąże się z ryzykiem pogorszenia wschodów z powodu niedoboru wody. Natomiast w przypadku głębszych siewów, warunki wilgotnościowe są wprawdzie lepsze, ale niższa temperatura gleby wpływa niekorzystnie na proces kiełkowania, co powoduje opóźnienie i pogorszenie wyrównania wschodów. Orientacyjnie głębokości te wynoszą 4-5 cm na glebach ciężkich oraz 6-7 cm na glebach lekkich.
Szybkie i wyrównane wschody oraz ustalenie optymalnej obsady roślin zapewniają udany początek wegetacji kukurydzy oraz solidne podstawy do uzyskania wysokich plonów jesienią.
Marcin Liszewski
